Trồng rau trong nhà kính - mô hình sản xuất của nông dân hiện đại.
- Thứ hai - 11/01/2016 10:36
- In ra
- Đóng cửa sổ này
Học hỏi và áp dụng công nghệ cao tập đoàn Netafim (Israel), nước ta đã thử nghiệm và đưa vào phân phối mô hình trồng rau trong nhà kính. Hệ thống này có thể điều chỉnh được nhiệt độ, độ ẩm, độ gió,… mang lại sản lượng cao trong nông nghiệp, cho sản phẩm sạch, hiệu quả kinh tế, thay đổi phương thức canh tác của người nông dân Việt.
Hệ thống nhà kính của tập đoàn Netafim được nhiều chủ đầu tư lớn (Habico, FDc, IDG, ĐH Nông nghiệp) lựa chọn để thực hiện dự án “Chìa khóa trao tay” trên cả nước. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông TP. Hồ Chí Minh đã đầu tư 4 tỷ đồng (tương đương với 2 triệu đồng/m2) để xây dựng 2.000m2 nhà kính tại trung tâm kiểm định giống cây trồng và vật nuôi (xã Phạm Văn Hai, huyện Bình Chánh, TP. Hồ Chí Minh).
Sau một loạt các hệ thống nhà kính được lắp đặt trên cả nước thì đây được xem là nơi có mô hình nhà kính hiện đại nhất miền Nam và là hệ thống nhà kính thứ 6 được lắp đặt tại Việt Nam.
Nhiều loại cây trồng đang được đưa vào trồng thử nghiệm tại đây và cho kết quả khả quan. Đang có 500m2 cà chua được đưa vào thử nghiệm với lập trình tưới nước 19 lần/ngày và hàm lượng dinh dưỡng, phân bón được lập trình trên máy tính. Mô hình nhà kính có hệ thống tự động tưới nước, đo hàm lượng chất dinh dưỡng, phân bón cần thiết cho cây. Bên cạnh đó, hệ thống cảm biến hoạt động liên tục, điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm, độ gió theo những thay đổi thất thường bên ngoài, tạo cho cây trồng có điều kiện phát triển ổn định.
Khi nhiệt độ ngoài trời tăng quá cao, hệ thống cảm biến sẽ tự động phun sương làm mát, đồng thời quạt hút ẩm cũng hoạt động tối đa, điều chỉnh nhiệt độ và độ ẩm thích hợp. Được thiết kế hệ thống mái che tự động có thể mở ra bằng 2 cánh, nhà kính sẽ điều chỉnh lượng ánh sáng cho cây đủ phát triển, hai mái che này sẽ được robot kéo lên để che chắn khi trời mưa ngăn cho nước vào trong.
ThS. Ngô Xuân Chinh ( Viện khoa học kỹ thuật nông nghiệp miền Nam), người đang trực tiếp thử nghiệm mô hình cà chua này cho biết: "Với 1.000m2 cho năng suất xấp xỉ 13 tấn, con số này gấp đôi sản lượng nông sản trồng thông thường và kéo dài thời gian thu hoạch, nhờ cây trồng cho hoa nhiều đợt.
Trung tâm quản lí và kiểm định giống cây trồng và vật nuôi đã chi 2 triệu tiền điện/ tháng để duy trì hoạt động kiểm soát môi trường bên trong nhà kính và điều kiện thời tiết bên ngoài của trạm khí tượng thủy văn "mini" này. Mọi hoạt động đảm bảo cây trồng có điều kiện môi trường phát triển thuận lợi nhất.
Ông Vũ Trung Kiên, phó giám đốc công ty TNHH thương mại – dịch vụ Khang thịnh, đại lí phân phối nhà kính và hệ thống phun nước nhỏ giọt Netafim cho biết: "để đầu tư hệ thống nhà kính này cần chi phí 1,2 triệu đồng/ m2 nhưng riêng với các vùng có điều kiện thời tiết ổn định như Đà Lạt, Sapa, Mộc Châu thì chi phí này giảm xuống chỉ còn một nửa. Do ở Việt Nam chưa sản xuất được loại nhà kính này, mọi vật liệu đều phải nhập khẩu nên giá thành đắt, chỉ áp dụng lắp đặt được trên diện tích từ 50m2 trở lên".
Thạc sỹ Nguyễn Văn Kết - Trưởng khoa Nông học, Trường ĐH Đà Lạt, người phụ trách thử nghiệm 500m2 nhà kính cho biết những ưu điểm của mô hình này: "Trồng cây trong nhà kính có khả năng ngăn được sâu bệnh, từ đó tỷ lệ thuốc bảo vệ thực vật sẽ được giảm hơn một nửa so với bên ngoài đồng ruộng. Các loại cây trồng trồng được quanh năm và đặc biệt quy trình sản phẩm khép kín, chất lượng luôn đảm bảo hợp vệ sinh, an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng. Năng suất phụ thuộc vào từng loại cây trồng, như cà chua được trồng trong nhà kính ở Israel cho năng suất 400-500 tấn/ha/vụ, so với ở Việt Nam chỉ đạt 60-80 tấn/ha khi trồng trên đồng ruộng.
Nhìn trên mặt bằng chung thì mô hình hệ thống nhà kính này mới đang ở mức thử nghiệm hoặc được các đơn vị nông nghiệp lớn áp dụng. Với khả năng cho năng suất cao và thời gian thu hoạch kéo dài thì chỉ khoảng 3 năm là người dân có thể thu hồi được nguồn vốn đầu tư ban đầu. Theo nhận định của các chuyên gia thì trong vòng 5 năm tới mô hình này sẽ được phát triển rộng rãi.
Hiện nước ta đang thử nghiệm và phát triển mô hình trồng rau trong nhà kính tại quần đảo Trường Sa. Điều này không những đem lại thành quả trong nông nghiệp mà còn có ý nghĩa về mặt an ninh quốc phòng.
Nhà kính là một trong những mô hình hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp theo hướng công nghệ cao. Tuy nhiên, giá thành lắp đặt nhà kính còn cao so với thu nhập của bà con nông dân. Làm cách nào để nhà kính được sử dụng phổ biến trong sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam?
Nhà kính phù hợp với yêu cầu để phát triển nông nghiệp bền vững, cho phép kiểm soát đầy đủ và chặt chẽ hầu hết các thông số của quá trình sản xuất như nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm, khí carbonic, khí ôxy…, kể cả việc sử dụng tối ưu đất canh tác để đáp ứng cho sự sinh trưởng, phát triển tốt nhất của cây trồng và kiểm soát được sâu bệnh hại để đạt sản lượng cao nhất.
Hoa lan trong nhà kính của công ty Flora sinh trưởng tốt.
Hiện nay nhiều nước phát triển đã và đang ứng dụng rất rộng rãi các mô hình nhà kính trồng rau, hoa,… Ở Việt Nam, bà con nông dân và các doanh nghiệp nông nghiệp cũng đã áp dụng mô hình nhà kính để sản xuất rau sạch và các loại hoa cao cấp bằng công nghệ cao, nhiều nhất ở tỉnh Lâm Đồng, đặc biệt là Đà Lạt, nơi được coi là vùng sản xuất rau và hoa trọng điểm của cả nước. Theo kết quả khảo sát của dự án sản xuất rau trong nhà kính tại xã Đam B’ri, thành phố Bảo Lộc, các hộ nông dân tham gia dự án cho biết “Trồng rau trong nhà kính có thể trồng được quanh năm. Một năm có thể tăng thời vụ trồng rau từ 5 lứa lên 7 lứa. Nếu làm tốt năng suất có thể tăng gấp 4 lần”. Hơn nữa, sản xuất rau trong nhà kính còn có lợi thế là có thể dùng điện chiếu sáng để cắt rau vào sáng sớm, rau vừa đẹp vừa đảm bảo chất lượng, giá bán cao hơn. Tuy vậy, chi phí đầu tư nhà kính còn cao, một nhà kính có diện tích 800m2, kinh phí đầu tư đến hàng triệu đồng, gồm khung thép, mái lợp kính và hệ thống tưới phun sương. Đây là số tiền không nhỏ đối với bà con nông dân.
Do đó, các kiểu nhà kính hiện nay tại Đà Lạt phần nhiều được bà con nông dân làm theo kinh nghiệm. Các kiểu nhà kính thường làm giống nhau theo từng vùng, không có khác biệt cho các loại cây trồng khác nhau như hoa, rau màu, dâu…Cấu trúc và vật liệu làm nhà kính thường đơn giản, tuổi thọ thấp. Có những nhà chỉ được che phủ, không thuộc bất kỳ nhóm nhà kính nào, không kiểm soát được các thông số kỹ thuật của môi trường cây trồng nên hiệu quả canh tác không cao.
Nhà kính giá rẻ cho nông dân
Đầu tư một nhà kính nhập từ nước ngoài, có kết cấu chắc chắn với đầy đủ các trang thiết bị cần thiết giá thành sẽ rất cao. Thêm vào đó, nhà kính từ nước ngoài thường được thiết kế cho diện tích gieo trồng lớn nên khó áp dụng cho những nhà nông có diện tích gieo trồng nhỏ. Để đầu tư 2.000m2 nhà kính nhập khẩu từ Israel tại Trung tâm Quản lý Kiểm định Giống cây trồng và Vật nuôi (xã Phạm Văn Hai, huyện Bình Chánh, TP.HCM), Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP.HCM đã phải đầu tư gần 4 tỷ đồng.
Hiện nay, trong nước đã có nghiên cứu của các trường, viện về thiết kế mẫu nhà kính như công trình “Nhà lưới trồng cây công nghệ cao” do Viện Nghiên cứu Phát triển Công nghệ cao về Kỹ thuật công nghiệp phối hợp với Viện Khoa học Sự sống thực hiện; công trình “Nghiên cứu xây dựng mô hình và kỹ thuật trồng rau năng suất cao cho quần đảo Trường Sa” do Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga và Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Miền Nam thực hiện… Bên cạnh đó, một số công ty trong nước cũng chủ động sản xuất được loại nhà kính áp dụng kỹ thuật, công nghệ nhà kính của nhiều nước phát triển trên thế giới, kết hợp những ưu điểm của các mô hình nhà kính đang ứng dụng tại Việt Nam, đồng thời khắc phục những nhược điểm của các nhà kính đã được bà con nông dân và các doanh nghiệp triển khai ở trong những năm qua.
Trồng rau trong nhà kính tại Trường Sa
Theo ông Phạm Quốc Đạt, giám đốc kinh doanh của Công ty Nhakinh.Net thì hiện nay, giá thành nhà kính sản xuất trong nước chỉ bằng ½ so với giá nhà kính nhập khẩu có cùng chất lượng. Ngoài ra, nhà kính do Công ty Nhakinh.Net sản xuất còn có thể tùy biến rất linh hoạt các yêu cầu khác nhau như có thể áp dụng cho diện tích nhỏ, thêm bớt các trang bị theo yêu cầu của người mua. Bên cạnh việc cung cấp nhà kính cho các doanh nghiệp, Công ty còn cung cấp nhà kính cho cả các hộ gia đình mong muốn trồng rau sạch, ít sâu bệnh tại nhà với giá chỉ 8 triệu đồng cho một nhà kính. Hiện nay, công ty đã lắp đặt nhiều dự án nhà kính cho nhiều nơi như nhà kính cho bộ đội đảo Trường Sa, nhà kính trồng lan Công ty TNHH Linh Ngọc, nhà kính vườn ươm giống hoa Công ty TNHH Florasia Việt Nam, nhà kính trồng lan Vườn lan Lan Việt và nhận được sự phản hồi tốt về chất lượng tại những đơn vị này.
Nhà kính trồng nấm tại Lâm Đồng – nấm phát triển đều, đẹp và ít bị côn trùng phá hoại.
