Liều mình vay vốn làm ăn
Trong ngôi nhà khang trang xây hết 700 triệu đồng của mình, Y Bắp kể cho chúng tôi về con đường khởi nghiệp làm giàu của chị. Cha mẹ đều nghèo, lập gia đình năm 1995, hai vợ chồng chị cũng chẳng có gì ngoài hai bàn tay trắng. Rồi chị lại phải nuôi chồng đi học. Tốt nghiệp, anh làm cán bộ thôn, phụ cấp tháng chưa đủ ăn cơm một tuần…
Chị Y Bắp đang thăm rẫy cà phê, trồng xen bời lời, sâm dây rộng hàng chục ha của mình. Ảnh: Q.D
Trong cái khó ló cái khôn… Hồi đó bà con trong xã làm nông sản, thu hoạch chẳng biết bán cho ai hoặc có bán được cũng với giá rẻ mạt. Thấy vậy chị Y Bắp bèn mở quán tạp hóa và thu mua nông sản của bà con. Ngày ngày chị địu con nhỏ trên lưng, vai vác chiếc cân lội bộ từ thôn này sang thôn khác để mua nông sản đem về bán lại cho người Kinh kiếm lời. Khó khăn nhất với chị lúc ấy là hàng nhiều mà chẳng có vốn. Sau nhiều lần suy nghĩ, chị đánh bạo vay tiền của Hội Nông dân xã Tê Xăng để mua bò nuôi, lấy lãi làm vốn buôn bán. “Ngày đó chẳng ai dám vay tiền đâu, vì vay cũng chẳng biết làm gì” – Y Bắp kể… Thế rồi qua quá trình thu mua nông lâm sản để bán lại, chị nhận ra đắt hàng nhất vẫn là sâm dây. Nhiều lúc không có hàng mà bán do khan hiếm. “Sao mình không trồng sâm dây để bán?” – Y Bắp nghĩ. Và chính chị cũng không ngờ cây sâm dây đã trở thành lối thoát trên con đường khởi nghiệp làm giàu của chị…
Duyên nợ với sâm dây
Lúc đầu khi mua sâm dây của đồng bào hái trên rừng về bán, Y Bắp chỉ giữ lại những rễ, củ nhỏ để trồng, củ lớn thì bán. Cây sâm trồng chết gần hết. Sau nhiều lần thất bại, chị mới nhận ra để trồng được sâm dây, phải chọn được đất phù hợp, chủ yếu là rẫy mới, trồng xen dưới tán cây che bóng mới có hiệu quả. Giống thì phải trồng ngay từ khi mới hái từ rừng về, để lâu rễ sâm héo không phát triển được… Sau bao ngày khổ công mày mò trồng sâm dây bằng rễ, chị đã thành công.
Hiện tại hầu như toàn bộ đất trồng cây công nghiệp chị đều trồng xen sâm dây. Ngoài ra còn 3 rẫy trồng sâm có diện tích ước tính đã ngót nghét 50ha… Hiện nay, với giá sâm dây bán trên thị trường ở mức 100.000-150.000 đồng/kg loại củ lớn (loại củ nhỏ rẻ hơn chút), tính ra các vườn, rẫy sâm dây đang có đã cho Y Bắp thu nhập tiền tỷ rồi. Y Bắp cho biết hiện sâm dây khá hiếm, nhiều khi phải đặt hàng trước mới có, vậy nên không phải lo nghĩ đầu ra. Mà không chỉ trồng sâm dây, hiện tại Y Bắp còn đầu tư trồng sâm Ngọc Linh cũng hứa hẹn nguồn thu nhập lớn…
Dù đã được coi là “nữ hoàng sâm dây”, gia đình đã có thể sống dư dả nhưng Y Bắp vẫn chưa chịu bằng lòng. Chị còn nuôi heo, trâu, bò và trồng cà phê, bời lời…
Không chỉ biết làm giàu cho mình, Y Bắp luôn quan tâm giúp đỡ người nghèo trong làng, xã. Từ năm 1998, chị đã mua bò cho đồng bào nuôi rẽ. Khi bò mẹ đẻ, con bê đầu tiên là con của người nuôi, con thứ hai là của chị. Hiện nay, có 5 người trong xã nuôi bò rẽ cho Y Bắp. Nhờ sự giúp đỡ của chị mà có người đã gây dựng được đàn bò 7-8 con.