Xách ba lô lên tới Măng Đen Kon Tum, "Đà Lạt" hoang sơ của Việt Nam

Những ngày hè rực nắng, những cơn gió cuồn cuộn của Tây Nguyên, ít ai biết được đâu đó giữa cao nguyên Kon Tum có một "Đà Lạt hoang sơ" sở hữu vẻ đẹp lãng mạn, cái hoang sơ của đại ngàn Tây Nguyên. Tại đây người và thiên nhiên như được hòa vào làm một, có chút gì tương tư về những ngày tháng rong chơi bên những con đường hoặc bập bùng bão táp của tuổi trẻ, của những khát khao, của những dại khờ. Măng Đen thuộc huyện Kon Plong, Tỉnh Kon Tum Bắc Tây Nguyên, Tên gọi Măng Đen xuất phát từ tên T' măng Deeng của người Mơ Nâm là một vùng đất bằng phẳng và rộng lớn, tại đây quý khách có thể thấy rừng nguyên sinh dường như còn nguyên và rất nhiều hồ và thác nước lớn. Khí hậu nơi đây mát mẻ trong lành. Dưới cái nắng oi bức của phố thị ta tìm về non cao, đại ngàn để hiểu về thiên niên sử của vùng đất cao rộng lớn này. Ảnh: crazyvietnamese Nằm ở độ cao 1400 mét so với mặt nước biển, cách thành phố Kon Tum hơn 50km, hiện nay đã có con đường đi thẳng đến Măng Đen, không cần phải đi vòng như trước nữa. Đoạn đường cũ sụt lỡ và rất nguy hiểm. Giữa ngút ngàn thông và hoa rừng, Măng Đen lúc nào se se lạnh, tĩnh lặng giữa đại ngàn Tây Nguyên. Măng Đen Kon Tum được mệnh danh là nàng công chúa ngủ trong rừng quả không ngoa tí nào. Ảnh: thiennguyen1012 Đến với Măng Đen, đến với 2 bên hàng thông xanh ngắt, làm ta lầm tưởng đã lạc vào xứ sở thần tiên nào đó giữa chốn hoang sơ này. Tiếng chim, vượn hú vẫn còn đó là một nét rất riêng của Măng Đen. Măng Đen gợi cho ta cảm giác như đi trên những con đường Châu Âu, thoang thoảng mùi nhựa thông. Sự thật là người Pháp đã đặt chân đến chốn này và muốn biến nơi đây thành Đà Lạt thứ hai, vì vậy bạn có thể bắt gặp những biệt thự nằm ẩn mình dưới những tán rừng thông cao vút. Sự phát triển rất tiềm năng của Măng Đen trong tương lai là vô cùng lớn, hy vọng chính sách kinh tế của tỉnh và nhà nước tạo động lực cho Măng Đen vươn mình thu hút dân cư và du khách đến đây nhiều hơn. Ảnh: sodababy Măng Đen nằm giữa hai đèo Violăk và Măng Đen, trên đỉnh Trường Sơn, nên nơi đây thừa hưởng không khí mát lạnh, thích hợp cho việc trồng dược liệu và nuôi cá tầm, loài cá chỉ thích hợp cho vùng đất lạnh. Ảnh: crazyvietnamese Diện tích rừng của Măng Đen còn khá lớn khoảng 140.000 ha, tuy nhiên hiện nay tình trạng lâm tặc phá rừng vẫn xảy ra thường xuyên. Hy vọng tương lai không xa sẽ ngăn chặn triệt để được, để một mai rừng chính là lá phổi xanh của tỉnh Kon Tum nói riêng và vùng Tây Nguyên nói chung. Đến đây quý khách có thể tản bộ để ngắm nhìn những thảm thực vật xanh ngát, hay bạt ngàn rừng thông, đâu đó là hoa sim rừng phủ kín đồi, nơi nổi tiếng Rượu Sim Măng Đen. Xa xa có hàng chục hồ, dòng suối, dòng thác ngày đêm cuộn mình róc rách bên mẹ thiên nhiên. Ảnh: crazyvietnamese Vùng đất Măng Đen còn được mệnh danh nơi có "Bảy Hồ, Ba Thác" gắn liền với truyền thuyết về thần Yang Plinh (tương tự như Ngọc Hoàng thượng đế), thần từ trên trời nhìn xuống Măng Đen đẹp nhưng cảnh sắc buồn vì không có con người và động vật sinh sống, bèn gọi 7 người con trai đến, gồm: Gu Kăng Đam, Gu Kăng Lung, Gu Kăng Rpong, Gu Kăng Zơ Ri, Gu Kăng Ziu, Gu Kăng Săng và em út là Gu Kăng Pô. Yang Plinh phán: Các con hãy xuống Măng Đen lập làng. Mỗi người được phong thần cai quản một vùng đất, gọi là Huynh.
Xuống lập làng, 7 người con của Yang Plinh lấy vợ, nhưng các bà vợ phải biến thành loài vật. Vợ của Gu Kăng Đam, Gu Kăng Rpong biến thành heo thần gọi là Chu Huynh, vợ của Gu Kăng Zơ Ri, Gu Kăng Ziu, Gu Kăng Săng biến thành nai thần gọi là Zoi Huynh, vợ của Gu Kăng Lung biến thành cá thần gọi là Ca Huynh và vợ của Gu Kăng Pô biến thành thằn lằn thần gọi là Pô Huynh. Các bà vợ có trách nhiệm cai quản những con vật cùng loài với mình. “Các ngươi suốt đời không được ăn thịt các loài do vợ mình biến thành. Nếu phạm lỗi thì sẽ bị trừng phạt”, Yang Plinh căn dặn các con.
Nhờ đất đai màu mỡ, thời tiết thuận hòa, các vị thần lại dạy cho con cháu dựng nhà, làm rẫy, săn thú, dệt vải, đan lát, hát ca, đánh cồng chiêng…, 7 làng của 7 anh em ở Măng Đen ngày càng sung túc. Mỗi năm, những người con của Yang Plinh về báo cáo với cha mình về công cuộc chăn dắt loài người ở Măng Đen. Sau này, cuộc sống ở trần gian say mê hấp dẫn, người làng ngày càng đông đúc nên các thần phải thường xuyên đi đây đó chăn dắt giúp đỡ dân và họ không về trời nữa.
Tuy vậy, mỗi năm khi lúa đã về đầy kho, heo gà đầy sân, thịt thú rừng cũng như cá ở suối được sấy khô gác đầy trên chạn bếp, con trâu, con bò, con dê thả trong rừng béo mập là lúc 7 vị thần dạy dân làm lễ ăn trâu cúng Yeeng (gọi là ăn trâu mừng năm mới). Những lần cúng Yeeng, người dân mặc đồ đẹp nhất, uống rượu và ăn những món ngon nhất, ca hát nhảy múa từ đêm này sang đêm khác. Trong những lần cúng Yeeng, nhất thiết phải có cây nêu vẽ hình trang trí thể hiện cuộc sống xung quanh họ, hình núi non, sông nước và trên cùng là hình mặt trời. Thông qua cây nêu (tượng trưng cho đường lên trời) các Huynh báo cáo với Yang Plinh về cuộc sống ở trần gian.
Trong các lễ hội này, các vị thần cũng vui chơi nhảy múa, ăn uống với dân làng. Thế rồi có một lần, do vui chơi, ăn uống cả tuần, những người con Yang Plinh quên mất lời cha dặn, ăn cả thịt cùng loài với vợ mình biến ra, chỉ có người em út là Gu Kăng Pô ở làng Huynh Pô là còn nhớ lời cha không ăn thằn lằn. Từ trên trời nhìn xuống, Yang Plinh nổi giận, dùng lửa trừng trị 6 đứa con trai lớn. Giữa lễ hội đông vui, giông tố nổi lên đùng đùng, 6 cột lửa trên trời đánh xuống 6 làng của 6 người anh, lửa phụt lên mù mịt, đất đá biến thành nước chảy tràn khắp vùng, nhà cửa tài sản, con người cũng như các Huynh đều bị nhấn chìm trong biển lửa.
Người em út làng Huynh Pô, dù không ăn thằn lằn nhưng biết mà không nhắc nhở các anh mình cũng bị trừng trị bằng một cột lửa. Nhưng Yang Plinh cho lựa chọn một là dân làng phải chết hoặc Gu Kăng Pô phải chết. Vì quá thương xót dân làng nên Gu Kăng Pô tự nhận cái chết về mình và xin mang theo một đứa nhỏ để hầu hạ. Các cột lửa từ từ tắt sau khi đã nuốt vào lòng đất toàn bộ con người và tài sản của 6 làng và 6 miệng cột lửa đó biến thành 6 cái hồ lớn. Dân làng Huynh Pô sống sót chuyển đi nơi khác và tại miệng hố lửa làng này cũng biến thành một hồ nhỏ. Trong khi Yang PLinh trừng phạt những đứa con trai, có ba cột lửa bắn lên và biến thành ba thác nước ở Măng Đen bây giờ. 
Tại Măng Đen các hồ được biết đến nhiều nhất là hồ (toong): Toong Đăm, Toong Ki, Toong Lung, Ly Leng, Toong Pô, Toong Jơri, Toong Săng, Toong Rpoong... ; thác (người địa phương gọi là “cơi”)  Đắk Ke, Tram, Pa Sủ… Ảnh: mirandahoang  Do chính sách thu hút kinh tế tại vùng Măng Đen không hiệu quả, nên vài chục căn biệt thự tại đây trở nên hoang vu, nhưng vì thế mà tạo cho nơi đây có một vẻ đẹp hoang sơ và có gì đó huyền bí, đôi lúc lạnh sống lưng khi đứng giữa những căn biệt thự hoang mỗi khi cơn gió thổi qua. Ảnh: ponpon2512 Tại đây khi vào bình minh đến, dạo quanh những con đường, đôi chân rảo bước qua từng ngôi nhà, cảm nhận hơi thở trong tiết trời lạnh. Cảm giác nhiều điều về cuộc sống này, có cái gì đó lãng mạn, có gì đó yêu đời, có gì đó tươi mới giữa sớm mai bừng tỉnh giấc. Ảnh: duonggtaa Nếu đi con đường cũ, cảnh quan quá đỗi tuyệt vời, đại ngàn Tây Nguyên hiện ra trước mắt, một bên núi cao, một bên vực thẳm, con đường nó rất nhỏ, rừng cây vút tầm mắt, suối nhỏ róc rách trên con đường. Ảnh: goalhoodie Măng Đen được mệnh danh là một trong những địa điểm đẹp nhất để ngắm sao ở Việt Nam. Nếu bạn đến đây vào lúc trời khô và quang mây, hãy chọn cho mình một bãi cỏ hay ban công thoáng đãng để chìm vào khoảnh khắc lãng mạn của sao trời. Ảnh: Luna’s Măng đen như nàng công chúa còn đang say giấc nồng, có người nói đừng đụng chạm vào nhiều thì Măng Đen có vẻ sẽ tốt hơn, sẽ giữ được những gì nó vốn có, hoang sơ, hiền lành, hùng vĩ, vẻ đẹp của núi rừng Tây Nguyên. Hãy thưởng thức cảm giác dễ chịu tại đây bạn nhé. Ảnh: crazyvietnamese