Kontum - một thành phố của Tây Nguyên rộng lớn nhưng nó nhỏ, nhỏ như bàn tay em bé vậy. Chỉ khoảng 3 ngày là bạn đã đi hết Kontum, chỉ là đi hết thôi, nhưng để cảm nhận, hiểu và lắng đọng có lẽ bạn cần 3 tháng, 3 năm, thậm chí là 30 năm. Ở đây, hồn người Kontum phiêu lãng như những cơn cuồng phong hoang dại.
Bạn đến Kontum vào một buổi sáng mai, ánh mặt trời chói chang nhưng không gay gắt, những vạt đồng xâm xấp nước, dấu vết còn lại của những cơn mưa ầm ĩ. Từ trên ô tô nhìn xuống nó như những con sông rộng lớn, những con sông không có dòng chảy xiết, không thuyền bè và những bãi bồi.
Đến với Kontum, bạn không thể không nhắc đến dòng sông độc đáo và duy nhất ở Việt Nam: Sông Đăkla - hai dòng chảy ngược. Lòng sông rộng và sâu, những dòng nước ngược nhau lao vun vút về hai phía như những người tình cũ chạm mặt nhau trên đường rồi vội vàng lao về hai cực. Những dòng chảy tạo nên sự khác lạ của dòng sông, niềm tự hào của người Kontum.
Tuổi thơ của những đứa trẻ nơi đây, cả người Kinh và người đồng bào, không thể tách rời dòng sông Đăkla. Những bãi bồi xanh mướt, những vạt mía trổ hoa như một thảm lau rừng, những bãi cát nổi lên vào mùa cạn. Không chỉ vậy, những giọt nước mắt cũng lăn dài khi về mùa lũ, nước sông giận dữ dâng cao ngập cầu Đăkla. Những con mắt đen thẫm và trũng nước nhìn những vạt ngô, sắn bị nhấn chìm trong nước, những cơn nấc bị nhấn chìm trong dòng nước mắt. Không còn nụ cười chỉ còn những lo toan.
Ở Kontum, bạn sẽ không quá ấn tượng với những công trình nhân tạo. Bởi đến với mảnh đất này, bạn sẽ được xõa thật sự với những cánh rừng nguyên sinh bạt ngàn cây cỏ, những con suối róc rách chảy suốt đêm ngày. Những cơn gió cao nguyên bạt ngàn đủ làm cho nỗi buồn chênh vênh biến mất… cảnh vật nơi đây sẽ thật sự phù hợp để làm một nơi nghỉ dưỡng độc đáo, một nơi đủ yên bình để quên đi lo toan thực tại, những vẫn đủ sôi động để không cảm thấy nhạt nhẽo và nhàm chán.
Thành phố nhỏ thôi nhưng nó là một thành phố của thiên nhiên. Thành phố xanh với những vạt cây, tươi với những “hàng cao su đội nón”, phiêu với những bụi cỏ lau ngập trắng đường đi… tất cả sẽ khiến bạn không thể quên mà sẽ luôn mãi nhớ.
Tuy nhiên, Kontum vẫn có những điểm sáng về những công trình nhân tạo. Tòa giám mục rộng thênh thang, bạt ngàn gió cuốn và những thảm lá vàng dày đặc. Nhà thờ gỗ sáng choang, lung linh đèn, hồn phiêu bạt in hằn trong từng tấc gỗ.
Cầu treo dài như một bờ mi, nối niềm hai đầu cầu, nối liền sự hiện đại và hoang dã, nối liền những mảnh tình của con người nơi đây. Đẹp nhưng vẫn hoang sơ, đẹp nhưng không nhạt nhẽo. Kontum là vậy, rất nhẹ nhàng nhưng cũng không kém phần sâu sắc, rất hoang sơ nhưng vẫn nhộn nhịp không ngừng…
Sẽ thật thiếu sót nếu bạn không nhắc đến văn hóa ẩm thực của người Kontum. Cà phê là thứ đồ uống được ưa thích nhất. Cà phê được pha từ những hạt cà phê thơm ngon nhất. Đặc quánh, sánh và thơm lừng. Cách pha phin đặc biệt mà ở những nơi khác không hề có. Chiếc vỉ chặn sẽ được bỏ ra trước khi đưa ra cho khách, cà phê đã được nén chặt từ trước. Từng giọt, từng giọt chảy. Người Kontum uống cà phê nhiều như nước lọc. Những quán cà phê nơi đây nhiều vô kể. Có những quán rất đẹp, như một khu rừng thu nhỏ. Thu một góc Kontum vào từng khu nhà. Cà phê Eva nổi tiếng bởi những góc đẹp, lung linh và rộng. Cà phê Adam nổi tiếng bởi những ngọn suối ngay trong khuôn viên. Cà phê Nắng thoáng đãng và rất có hồn…
Bạn có thể thưởng thức cà phê ở dọc bờ kè. Những quán bình dân, không tên. Mát rượi gió sông Đăkla bay nhảy. Ở đây cà phê đã trở thành một phần hồn người Komtum nói riêng cũng như hồn người Tây Nguyên nói chung.
Những món ăn vặt ở đây cũng trở thành một nét văn hóa đẹp. Hàng chục loại bánh, hàng chục loại chè. Bánh xèo, bánh canh đuôi heo, bánh hỏi, bánh ít, bánh bèo… chè ngô, chè khoai, chè chuối, chè đậu… những bát ốc gạo xào cốt dừa. Hủ tiếu tiêu cay, phở nam ngọt vị… những món ăn tưởng chừng quen thuộc lại trở nên khác lạ với tương đen. Một gia vị đặc biệt chỉ Komtum mới có…
Đến với Kontum, bạn sẽ tìm thấy những bình yên trong những điều bình dị nhất. Những khoan thai giữa bộn bề công việc hàng ngày. Ở đó có cà phê làm chếnh choáng hồn người, những cơn du phong nghiêng ngả và cả những buổi đêm buồn như một tiếng thở dài.
Chúng mình cùng ngắm tiếp cảnh đẹp nơi cao nguyên lộng gió.
Một góc yên bình của quán cà phê.
Hoa dã quỳ nét đẹp đặc trưng của đất rừng Tây nguyên.
Hoa osaka rực vàng một góc.